Bize Ulaşın

Habur Sınır Kapısı, Irak ile Türkiye arasında bir gümrük kapısıdır. eriÅŸilebilir. Deniz seviyesinden 508 metre yükseklikte, sınırın diÄŸer tarafında Ä°brahim Halil sınır kapısı bulunuyor. 1973 yılında gümrük idaresi olarak faaliyetlerine baÅŸlayan Hudut Kapısı, 1976 yılında Gümrükler Genel MüdürlüÄŸü, 1981 yılında ise Habur'da Gümrükler Genel MüdürlüÄŸü olarak faaliyetlerine 320.000 m2'lik bir alanda hizmet vererek devam etmiÅŸtir. Sınır kapısı kompleksi içerisinde 12 giriÅŸ ve 12 çıkış olmak üzere toplam 24 platform inÅŸa edildi. 2006 yılında hizmete giren Habur sınır kapısında artan ticaret hacimleri ve teknolojik geliÅŸmeler mevcut gümrük alanını talebi karşılayamaz hale getirdi. Bu amaçla, yeni ihtiyaçların karşılanması, site güvenliÄŸinin artırılması, kaçakçılıkla daha etkin mücadele edilmesi, gümrükleme ve iÅŸlem sürelerinin hızlandırılması amacıyla Ticaret Bakanlığı, TIR'ı ayırarak tek durak noktası oluÅŸturmaya karar verdi. Modele göre Habur gümrük bölgesi. Ä°mar , tanker ve yolcu geçiÅŸi 2019 yılında proje çalışmalarının tamamlanması ile yeni modernizasyon çalışmalarına baÅŸlanmış, inÅŸaat faaliyetlerine baÅŸlanmış, inÅŸaatı 2021 yılının ilk yarısında tamamlanmış ve yenilenen tesis tam kapasite çalışır hale getirilmiÅŸtir.

Türkiye`nin OrtadoÄŸu`ya oluÅŸturulan en mühim kapılarından biri ve OrtadoÄŸu`nun Avrupa ile tecim ağının en mühim noktalarından kabul edilen Habur Sınır Kapısı, ülkemizdeki büyük vasıta karayolu taşımacılığının %43`ünün ve 10,8 milyar dolarlık ihracatın gerçekleÅŸtiÄŸi yılda ortalama 1,2 Milyon aracın giriÅŸ-çıkış yapmış olduÄŸu oldukca mühim bir sınır kapısıdır. Son yıllarda ülkemizin kalkınma hamlesinde yakaladığı ivme, internasyonal ticarette giderek artan tecim hacmi, yeni teÅŸvik yasasının TRC3 bölgesindeki illere getirmiÅŸ olduÄŸu avantajlar ve 2023 yılı için 500 milyar dolar ihracat rakamı projeksiyonu, Habur Sınır Kapısı`nın önemini gün geçtikçe daha da artırmaktadır. Bu artış tabii ki nakliye hizmeti veren nakliye firmalarıyla da alakalıdır. Bu nedenlerle Habur Sınır Kapısının bilhassa TRC3 bölgesi, ipek yolu hattındaki iller ve ülkemiz açısından oldukca mühim bir sınır kapısı olduÄŸu aÅŸikârdır. Ä°lgili kapıda iÅŸleyiÅŸin sıhhatli olması ve vasıta trafiÄŸinin istenen hızda yürümesi, kapıdan hizmet alan ihracatçılarımızın ve nakliyat firmalarımızın memnuniyetine ve ihracat firmalarının  artışına sebep olacaktır.Bu yazı, Dicle Kalkınma Ajansı Şırnak Yatırım Destek Ofisi tarafınca, Habur Sınır Kapısı`nın mevcut durumu, kapıda yaÅŸanmış olan sorunların tespit edilmesi, belirlenen sorunlara yönelik çözüm önerilerinin ortaya konması ve yeni açılacak sınır kapılarına bir ön hazırlık olması amacıyla hazırlanmıştır. Raporun hazırlanması aÅŸamasında, Şırnak Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü ve Uzmanlarımız tarafınca mevzunun yereldeki paydaÅŸları ile yoÄŸun görüÅŸmeler gerçekleÅŸtirilmiÅŸ ve bu kapsamda; Habur Sınır Kapısı Mülki Ä°dare Amiri Gümrük BaÅŸmüdürü, Silopi Kaymakamı, Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası BaÅŸkanı, Cizre Ticaret ve Sanayi Odası BaÅŸkanı, Şırnak Taşıyıcılar Kooperatifi BaÅŸkanı, Silopi Ä°thalat-Ä°hracat ve Sınır Ticareti GeliÅŸtirme DerneÄŸi BaÅŸkanı, Lojistik ÅŸirket sahipleri, tır, kamyon, minibüs, araba ÅŸoförleri ile Habur`da nakliyat hizmeti veren personelle görüÅŸülmüÅŸtür. Ayrıca Habur Sınır Kapısı sahasında yerinde incelemeler yapılarak; gümrük iÅŸlemleri, Tır Parkı sahası da dâhil olmak suretiyle temel altyapı durumu ve ulaşım imkânları ile alakalı malumat edinilmiÅŸtir. Saha emek harcaması esnasında Habur Sınır Kapısı`nda giriÅŸ-çıkış yapmakta olan yolcu, vasıta sahibi ve ÅŸoförler ile de anlık röportajlar yapılma ve böylece mevcud sıkıntılar ile alakalı alakalı bütün paydaÅŸlardan bilgiler alınmıştır. Bu görüÅŸmelerden alınan bilgiler neticesinde Ankara`ya gidilmiÅŸ ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı MüsteÅŸar Yardımcısı, Gümrük Muhafaza Genel Müdürü, malumat iÅŸlem, yazılım ve alakalı daire baÅŸkanları ile görüÅŸülmüÅŸtür. Ayrıca tren hattının Nusaybin`den Habur`a ulaÅŸtırılması emek harcamaları için TCDD yetkilileri ve Petrol boru hattının Zaho`dan Silopi`ye getirilmesi ile alakalı olarak Enerji Bakanlığı yetkilileri ile görüÅŸülmüÅŸtür. TRC3 Bölgemiz, Ä°pekyolu hattındaki iller ve ülkemiz açısından oldukca mühim olan bu kapımızdaki sorunları tespit eden, bu tarz ÅŸeyleri gündeme taşıyan ve sorunların çözümü için bu tutanağı hazırlayan Şırnak Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Faik BUÄžDAY`a, Uzmanlar Mihriban DEMÄ°R ve Arzu KARAARSLAN`a ve raporun hazırlanması sürecinde katkılarını esirgemeyen Şırnak Valisi Sayın Vahdettin ÖZKAN`a, Habur Sınır Kapısı yöneticilerine, Silopi Kaymakamı`na, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkililerine, TSO baÅŸkanlarımıza ve katkı sunan öteki bütün paydaÅŸlarımıza teÅŸekkür eder, çalışmanın ülke ve bölge kalkınmasına katkı saÄŸlamasını temenni edeTürkiye-Irak ticareti arasındaki ilk sorun ulaşım altyapısı ve lojistik sorunudur. Ulaşım altyapısı açısından ise karayolları ve demiryollarını kullanma sorunu bulunmaktadır. Mersin-Habur olduÄŸu tahmin edilen otoyol projesi Åžanlıurfa'ya kadar tamamlandı ve Åžanlıurfa'dan Habur'a çift yol var. Tamamlanmış otoyolların olmaması hem ticari hızları hem de yolda geçen süreyi olumsuz etkiliyor. Åžanlıurfa-Habur karayolunun güzergah belirleme çalışmaları devam ediyor. Demiryollarının ticari kullanımı çok düÅŸüktür. Ancak normal ÅŸartlarda 100 yıl önceki demiryolu yatırımları, Suriye sınırı özellikle geniÅŸken Basra'ya mal taşımak mümkün olsa da, Suriye ile  Irak, Fransa ve Ä°ngiltere arasında paylaşılıyor ve Türkiye'nin Irak ile baÄŸlantısı koptu. kapalı (o zamanlar demiryolu ana ulaşım güzergahıydı.) Irak ve Suriye ile  iliÅŸkilerin yeniden geliÅŸtirilmesi durumunda yeni düzenlemelerle Irak ve Suriye'ye mal gönderilmesi limanın yükünü hafifletecektir. Lojistik altyapı, Türkiye ile Irak arasındaki ticarette en önemli konulardan biridir. Bunun baÅŸlıca nedeni, Zaho'nun Irak'taki güvenlik olayları ve Irak hükümetinin vize zorunluluÄŸu nedeniyle bir lojistik tesis haline gelmesidir. Türkiye'den gelen mallar  ya daha sonra taşınmak üzere Zaho'da depolanır ya da baÅŸka araçlara yüklenir ve Irak'a dağıtılır. Halihazırda büyük firmaların tüm yükleme boÅŸaltma ve depolama alanları burada yer almaktadır. Ancak özellikle ağır yüklerin demiryolu ile taşınması ve nakledilmesi durumunda lojistik köy ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Mevcut durumda demir yolu ile taşınan mallar Nusaybin istasyonuna taşınıyor ve oradan transfer ediliyor. Ancak Nusaybin terminalinin ÅŸu anda depolama ve iÅŸleme yetenekleri bulunmamaktadır. Bu nedenle bölgede lojistik altyapının oluÅŸturulması gerekmektedir. Özellikle ağır mallar için önemli bir emtia olan ulaşımın fiyat avantajı, demir yolu taşımacılığını karayolu taşımacılığına  göre cazip hale getiriyor. Bölgede Mardin ve Habur'da lojistik köyler kurma planları var. Mardin için kamulaÅŸtırma ve ön proje çalışmaları devam ediyor. Demiryolu hattının Nusaybin'den Habur'a uzatılmasıyla Habur sınır kapısında lojistik köy kurulabilir. Türkiye, Irak ve Suriye arasındaki siyasi baÄŸlar, Habur geçiÅŸinin potansiyeline alıştığı anlamına geliyordu. Suriye'deki çatışma ortamı nedeniyle Cilvegözü sınır kapısından Suriye geçiÅŸi yapan araçların Habur sınır kapısını kullanması gerekiyor. Suriye'deki çatışma ortamı, Ekim 2011'de tamamlanan yıllık 500.000 araç ve 2 milyon yolcu  kapasiteli yeni Nusaybin sınır kapısını kullanılamaz hale getiriyor. Bu sınır kapısının temel amacı, Suriye üzerinden Irak'ın Arap bölgelerine  mal aktararak Habur sınır kapısının üzerindeki yükü hafifletmektir. Suriye'deki çatışma ortamı, Suriye'den Irak'a demiryolu  ile yük taşımacılığının durdurulmasıdır. Bu durum  Habur sınır kapısı üzerinde de baskı oluÅŸturmaktadır. Türkiye ile Irak merkezi hükümeti arasında, Suriye'deki çatışma ortamına yaklaşımları nedeniyle her iki tarafın vize reddine yansıyan bir gerginlik var. Bu durum, malların Irak'ın içlerine doÄŸru hareket etmesine neden oldu.

GördüÄŸünüz üzere sizlere Habur gümrüÄŸünü ve nakliye durumunu detaylı bilgilerle anlattık.