Bize Ulaşın

Lojistik Kavramı Nedir?

GeçmiÅŸten günümüze dünyamızda her ÅŸey geliÅŸmekte ve deÄŸiÅŸmektedir. Bunların en önemlileri teknoloji, ekonomi ve pazarlamadır. Zaman geçtikçe insanlar yeni keÅŸifler yapmakta, yeni özellikler geliÅŸtirmekte ve bu yenilikleri dünyanın her yerine taşımaktadır. Bu sebeple de günden güne ülkeler arası sınırlarımız kalkarak küreselleÅŸtiÄŸimiz bir dünya oluÅŸmaktadır. KüreselleÅŸme ise kısaca; Dünya’nın herhangi bir yerinde bulunan insanların yine Dünya’nın herhangi bir yerinden ne zaman ne isterse elde edebilmesidir. KüreselleÅŸme sonucu uzak yakın fark etmeksizin sınırlarımızı aÅŸmakta böylece her ülkenin ve insanlarının ortaklaÅŸmaya baÅŸladığı bir dünya ortaya çıkarmaktayızdır. Tabii dünyamız böyle bir hâl alırken rekabet de beraberinde gelmektedir. Rekabetin kaynağı ise artık günümüzde herkesin neredeyse her konuda, alanda, sektörde her iÅŸi yapabilmesidir. Bu yüzden müÅŸteriler bir ÅŸey almak istedikleri zaman çok fazla seçenek ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bir seçim yapmaları gerektiÄŸi zaman ise tüm piyasada genelde fiyat olarak hep birbirine yakın fiyatta ürünler görmektedirler. Bu yüzden bir ÅŸey sipariÅŸ edilirken veya satın alınırken önemli olan, alacağınız ürünleri aradığınız zaman alabilmek deÄŸil en uygun fiyata en kaliteli ürünü istediÄŸiniz yerde, istediÄŸiniz zaman ve istediÄŸiniz miktarda alabilmektir. Bunu baÅŸarmakta da en önemli rolü lojistik üstlenmektedir.

Lojistik kavramının tarihine inecek olursak isminin Türkçe’ye geçmesi hem Latince’sinden hem de Yunanca’sından gelmektedir. Aslında Latin kökenli olan sözcük 2 ayrı kelimenin tek hale getirilmesiyle oluÅŸmuÅŸtur. “Logic” yani mantık ve “Statics” yani istatik kelimelerinin birleÅŸimidir. Yunanca ise “Logisticos” yani “hesaplayıcı”, “mantık” anlamına gelmektedir. Türkçe anlamı ise bildiÄŸimiz üzere ”Lojistik” olup “modern mantık” veyahut “mantıklı hesap” anlamına gelmektedir. TDK’de ise askeri bir terim olarak kabul görüp “geri hizmet” olarak geçmektedir.

Lojistik bir süreç bilimi yani kısaca diyecek olursak prosestir. Bu süreç bilimi 18.yy’da Fransa’da askeri orduların girdiÄŸi savaÅŸlar için bir savaÅŸ stratejisi olarak kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır. Çünkü Ä°sveçli Antoine-Henry Jomini’nin dediÄŸine göre  -kendisi lojistik terimini ilk kullanandır- “Orduları harekete geçirmenin en etkili yolu lojistiktir.”. Bu sözün gerçekliÄŸini tarihte yazılan ve yaÅŸanan birçok olayla ispatlayabiliriz. ÖrneÄŸin önce Yunanistan ve çevresi daha sonra ise 2. Dünya Savaşına katılan tüm ülkelerde de askeri terim olarak hayli önemli bir yere gelmiÅŸtir. Yine de bu terimin patlama zamanı  ve bilimsel olarak kabul edilmesi 2.Dünya Savaşı’ndan sonra olmuÅŸtur. Bunun sebebi ise o savaÅŸ dönemlerinde erzak, giyecek, cephane ve silahlar ordu için en önemli ÅŸeylerdir ama bunlardan daha önemlisi ordunun bunlara her an her yerde sahip olabilmesidir. Bunları cepheye veya ordulara ulaÅŸtıramayan bir taraf kaybetmeye mahkum olacaktır. Kazanmayı saÄŸlayacak olan ulaşım da ve bu tedariÄŸi saÄŸlayan da o zamanlarda hatta tarih çaÄŸlarından bile önce ismi verilmese de lojistik bilimidir. Bu yüzden 2.Dünya savaşı zamanlarında teknoloji ve bunun beraberinde silah sanayisinde olan hızlı ve ÅŸok edici yeniliklerden sonra lojistiÄŸe olan ihtiyaç artmıştır. Bu da demek oluyor ki zafer artık sadece ordudaki insan sayısındaki fazlalıkla ilgili deÄŸil çok stratejik bir lojistik süreci olmasıyla ilgilidir. Sonuç olarak bir savaşı kazanmak veya kaybetmek az ama güçlü silahlara ve tedariÄŸe sahip öz bir orduyla belirlenebilmektedir. Bu tedariÄŸi de tüm dünya genelinde saÄŸlayacak olan ve anahtar görevi gören can pahasına deÄŸerli olan bilim lojistiktir. Askeri alanlarda kullanılmaya ve adını duyurmaya baÅŸlasa da anlayacağınız üzere lojistik artık her alanda karşımıza çıkmaktadır. Popülaritesini sürekli arttırması ve bu kadar kullanılması da küreselleÅŸmenin getirdiÄŸi her alanda bir doyum noktası olmaması ve hep süreç bilimine ihtiyaç duyulacak olmasıdır. Bu farkındalığı yaÅŸayan Amerika BirleÅŸik Devletleri II. Dünya savaşı sonrası birçok lojistik firmalarını dikkate alıp 1960 yılından günümüze kadar süren ve ileride de sürecek olan geliÅŸimlerin içerisinde lojistik hizmetlerinden faydalanmaya ve sektörün içine girmeye baÅŸlamışlardır. Dünyada lojistiÄŸin geliÅŸimini kronik bir ÅŸekilde açıklamak gerekirse de 1940 ile 1960 yılları arasında baÅŸlangıçta atacakları adımları ve aÅŸamalarıdır. 1960 ile 1970 yılları arasında da fikir ve ideolojilerini belirleyip buna göre statü kazanmasıdır. 1970 ile 1980 arası yıllarda da geliÅŸtirdikleri modellerin çaÄŸa uyumunu saÄŸlaması ve önceliklerini belirlemesidir. 1980’den sonra günümüze kadar gelen yıllar ise ekonomik ve kullanım için yapılan yenilikler çağıdır ve bunu zaten görmekteyizdir.

Lojistik Kavramının Önemi

Tarihteki önemini büyük bir çoÄŸunlukta anlatmış olsak da ÅŸimdi gelelim günümüzdeki önemine. Günümüzde yine geçmiÅŸteki zamanlara göre teknoloji, sanayi, ekonomi, ulaşım ve daha birçok alanda geliÅŸmiÅŸlik açısından daÄŸlar kadar fark vardır. Bu farkların dezavantaj bir durum yaratmaması için Ben Shapiro’nun deyimiyle “doÄŸru malzemenin, doÄŸru miktarda, doÄŸru yere, doÄŸru zamanda, doÄŸru durumda, doÄŸru fiyatla ulaÅŸması” lojistiÄŸin en kısa ve doÄŸru tanımıdır. Bu tanımı uygulamak içinse sanayi ve endüstri yani genel olarak iÅŸ sektöründe birçok pazarlama, üretim veya tedarik firmasının seneler boyu kullandığı bir araçtır. Bu aracı kullanırken tek bir daldan yararlanılmamaktır lojistiÄŸin birçok dalları vardır bunlar: nakliyat yani taşımacılık, depolama, ham madde ve envanter gibi birden fazladır. Nakliyat derken hem ÅŸehir içi taşımadan hem ÅŸehirler arası taşımadan hem de uluslarası taşımadan bahsetmekteyiz. Ana fonksiyonları ise satın alma, taşıma, depolama, envanter giriÅŸi, doÄŸru bilgi akışının saÄŸlanması ve bu aktivitelerin organize edilmesi ve planlanmasıdır. Lojistik ÅŸirket sahipleri veya yöneticileri, bir organizasyon içinde kaynakların nasıl ve ne kadar kullanacağını ayarlayarak bu fonksiyonların her birinden gelen bilgileri harmanlamakla görevlidir. LojistiÄŸin iki farklı daha formu vardır; bunlardan biri depolamadır ve tedarik zinciri boyunca malzeme akışının kesilmemesini saÄŸlar, bir diÄŸeri ise projelerin bir sonuca varması için kaynakları eÅŸitler. Tüm bunlara dikkat edilerek kurulan bir lojistik firması veya projesi sizi hayal kırıklığına uÄŸratmayacaktır. Çünkü lojistik, sonu neredeyse gözükmeyecek kadar uzun bir tedarik zinciridir. Kimi zaman müÅŸteri ve ÅŸirket arasında olduÄŸu gibi kimi zaman da tam tersi bir akış olmaktadır. Bu sayede de müÅŸteri var oldukça lojistik onlara en uygun ve düzgün hizmeti verebilmek için var olacaktır, olmak zorundadır. Ä°flas etmiÅŸ birçok lojistik, nakliye veya taşıma firmalarına bakacak olursak geneli bu tedarik zincirini doÄŸru ÅŸekilde yapılandırmamış olmasındandır. Aynı ÅŸekilde bir firmanın potansiyelinin en üstüne çıkabilmesi için örneÄŸin ürettiÄŸi, geliÅŸtirdiÄŸi veya sattığı ürünleri dünyanın her yerine her zaman ulaÅŸtırabilmesi gerekmektedir. Lojistik kullanılmadığı zaman nasıl bir firmanın geleceÄŸini kötüye götürüyorsa kullanıldığı zaman ise gerçekten iyi bir gelecek vaat etmektedir. BahsettiÄŸimiz firmalar ise tabii ki sadece ülkemizde sınırlı deÄŸil tüm dünyaya da yayılmış olan ve hizmet veren uluslararası nakliye, lojistik, taşıma firmalardan da bahsetmekteyiz.

Bu yazımızdan da anlayacağınız üzere lojistik hayatımızın biz fark etmediÄŸimiz zamanlarında bile bulunmaktadır ve bize doÄŸru kullanımıyla avantajlar saÄŸlamaktadır. Yine de lojistik öyle okuduklarımızla yeterli olmamakta ve kendi iÅŸ sahasında görüldükçe bir ÅŸeyleri tecrübe ettikçe bilen birilerinden öÄŸrendikçe anlam kazanan ve kazandıran bir bilimdir.